HAZIRLAYAN


1/C SINIF ÖĞRETMENLİĞİ

1311201101

LÜTFİYE TELLİLER

Yoğurma Maddeleriyle Çalışma

            SERBEST ZAMAN ETKİNLİKLERİNDE YOĞURMA MADDELERİ    

Serbest zaman etkinlikleri;eğitim kurumlarında öğretmen rehberliğinde,
çocukların küçük gruplar halinde kendi ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda ilgilendikleri etkinliklerdir.İlgi köşeleri ve sanat çalışmalarından oluşmaktadır. Bu iki temel etkinlik bir arada ve dengeli biçimde yürütüldüğü zaman eğitim başarılı olur.Ben burada sadece sanat çalışmaları ile serbest zaman etkinliklerine değineceğim. Çocuklar serbest zaman etkinlikleri sırasında kendi isteklerine ve ilgilerine göre çoğu zaman da kendi seçtikleri arkadaşlarıyla bir etkinliğe yöneldikleri zaman yetişkin baskısı hissetmeden, rahat ve özgür bir ortamda daha yaratıcı olurlar, denemelere girişirler ve buluşlarını serbestçe ortaya koyabilirler.
Eğitim çocuğun sosyal, zihinsel, duygusal, dil ve fiziksel gelişim
alanlarına sağlayacağı kazanımlar, öğrenme ve öğretme ortamının kalitesiyle
doğrudan ilişkilidir. Öğrenmeyi kolaylaştırmak için öğrenme ortamının, çocukların ihtiyaçları doğrultusunda düzenlenmesi gerekir.

Serbest zaman etkinlikleri, programın ilk etkinlikleridir. Bu etkinliklerin çocukları diğer etkinliklere ve güne hazırlama özelliği vardır. Ancak her güne serbest etkinlikle başlama mecburiyeti yoktur. Öğretmen isterse çocukların ilgisini çekmek ya da o günkü etkinliklere çocuğu hazırlamak amacıyla serbest zaman etkinlikleri yerine farklı bir etkinlikle de güne başlayabilir. Öğretmen, serbest zaman etkinliklerinde çocukların bireysel ihtiyaçlarına ve ilgilerine yönelik olarak çok sayıda seçeneği aynı anda sunmalıdır. Bu etkinliklerdeki

serbestlik çocukların etkinlik seçmedeki özgürlükleridir. Bu etkinliğe ayrılan süre içinde tek başlarına ya da grup halinde istedikleri etkinlikte bulunabilirler. Planda belirlenen amaçlar doğrultusunda gerekli araç gereç öğretmen tarafından hazırlanır. Ancak çocuklar istedikleri araç gereci seçmede özgürdürler. İyi planlanmış bir serbest zaman etkinliği çocukların amaçlanan kazanımlara ulaşmaların da sayısız yarar sağlar. Serbest zaman etkinlikleri, ilgi köşelerinde oyun ve sanat etkinliklerinden oluşmaktadır.

Yoğurma Maddeleri

Yaratıcılık, duygusal doyum el ve parmak kaslarının gelişmesini sağlayan hayal

gücünü geliştiren çocuğun eline alıp şekillendirdiği maddelere yoğurma maddeleri denir. Okul öncesi eğitim kurumlarına en ucuz ve en kolay yoldan sağlanan malzeme, yoğurma maddeleridir. Okul öncesi eğitim kurumlarının vazgeçilmez malzemelerindendir. Okulun ilk günlerinde çocuğa tuz seramiği verilir. Çünkü çocuk yumuşak materyallerle oynamaktan, yoğurmaktan ve değişik şekiller yapmaktan çok hoşlanır. Çocuk gelişip beceri kazandıkça tuz seramiği yerini diğer yoğurma maddelerine bırakmalıdır. Yoğurma maddeleri çocuklara üç boyutla çalışabilme imkânı veren malzemelerdir. Çocuklara verilecek yoğurma maddeleri renklendirilebilir ya da olduğu gibi verilir. Sanat çalışmaları sırasında tuz seramiği, kil, plasterin, talaş hamuru, kâğıt hamuru,

cam macunu ve mum gibi yoğurma maddeleri çocukların gelişim özelliklerine uygun artık materyallerle birlikte kullanılabilir.
Çocuklar yoğurma maddelerini kopararak, mıncıklayarak, yuvarlayarak,
düzleştirerek şekillendirir ve onlarla üç boyutlu çalışmalar yaparlar. Çocuklar yoğurma maddeleriyle yaptıkları çalışmalarda belli aşamalardan geçerler. Bu aşamalardan geçme süresi, onlara tanınan fırsatın sıklığı ve kalitesiyle ilgilidir. Yoğurma maddeleri kolay şekil alabilecek yumuşaklıkta, yapışmayan, kuruduğu zaman şekli bozulmayan, gerektiğinde renkli kullanılabilecek özellikte olmalıdır. Çocukların bu çalışmalara ilgisini artırmak ve yaratıcılıklarını geliştirmek için yoğurma maddeleriyle birlikte, küçük yuvarlak sopalar,
pasta ve kurabiye kalıpları, kuru yemiş kabukları, düğmeler, boncuklar, küçük mukavva ve plastik kutular, rulolar, renklendirilmiş makarnalar, makaralar, tül gibi gözenekli kumaş parçaları, renklendirilmiş kürdanlar, şişe kapakları, ağaç kabukları, kozalaklar gibi artık materyallerden yararlanılabilir. Öğretmen artık materyallerin hepsine aynı gün yer vermek zorunda değildir. Malzemelerin bulunma durumuna göre farklı günlerde değişik malzemeler
verebilir. Öğretmen çocukları, yoğurma maddeleriyle çalışırken özgür bırakmalı, çocukların ürünlerini saklamalı ve ürünleri üzerinde onlarla birlikte konuşmalıdır. Çocuklar istediklerinde yaptığı ürünleri kurutarak saklayabilirler.

 Yoğurma maddelerinin çocuğun gelişimine etkileri:
 Çocukların duygusal doyuma ulaşmasını ve sıkıntılarından kurtulmasını sağlar.
 Çocuklara hoşça vakit geçirterek eğlendirir.
 Çocukların sosyalleşmesine yardım eder.
 Bazı olumsuz duyguların (saldırganlık gibi) olumlu yöne yönelmesini sağlar.
 EI ve parmak kaslarını geliştirir.
 Çocukları yaratıcılığa sevk eder. Yaratıcı düşünme yeteneğini geliştirir.
 Çocukların sanata karşı ilgileri, yoğurma maddeleri ile artar ve yeteneklerini ortaya çıkarır.
 Yoğurma maddeleri ile çalışan çocuklar bazı becerilerini geliştirirken, aynı zamanda düşünürler, yeni buluşlar ortaya koyarlar ve kendilerine güvenleri artar.
 Bir işe başlama ve sonuçlandırma gerçekleşeceğinden sorumluluk duygusunun gelişmesine yardım eder.
 Yoğurma maddeleri ile çalışırken dikkat edilmesi gereken noktalar:
 Çalışılacak masa kolay temizlenen türden seçilmelidir veya masaya düz renk
muşamba ya da naylon örtülebilir.
 Yoğurma maddeleri ile çalışırken çocukların ilgisini çekmesi ve onları yaratıcılığa sevk etmesi için oklava, merdane, çeşitli kutu kapakları, plastik pasta kalıpları, makaralar, yassı tahta parçaları, çubuklar vb. verilebilir.
 Çocuklar çok iyi yönlendirilmeli ve kopya edilebilecek modeller verilmemelidir.
 Yoğurma maddeleri elma büyüklüğünde yuvarlaklar halinde verilmelidir.
 Kıvamı ele yapışmayacak şekilde olmalıdır.
 Yukarıdaki malzemelerin yanı sıra bol miktarda artık malzeme ( makaralar,
mercimekler, yünler, kibrit çöpleri) de bulundurulmalıdır.
 Yoğurma Maddesi Çeşitleri
 Tuz seramiği
 Kâğıt hamuru
 Talaş hamuru
 Macun
 Kil hamuru
 Mum
 Plastirin
Bu yoğurma maddelerinden en pratik şekilde hazırlanan, en ekonomik olan ve en
çok kullanılan tuz seramiğidir.

-Tuz Seramiği Örneği
Malzemeler:
 1bardak tuz
 2/3 bardak su ile karıştırılır.
 1 bardak soğuk su
 1 bardak mısır nişastası
Hazırlanışı:
1 bardak tuz, 2/3 bardak su ile karıştırılır. Kaynama noktasına gelinceye kadar ateşte pişirilir.
Nişasta soğuk suda eritilir ve hızlı hızlı çırparak sıcak karışıma eklenir. Bu karışım elle toplanacak hamur kıvamına gelinceye kadar yoğrulur. Hamuru esnekleştirmek için gerektiği kadar su damlatılarak yeniden yoğrulur. Bu tuz seramiğinden çocukların yaptığı yapıtlar kuruduktan sonra boyanabilir.

Okul öncesi eğitim kurumlarında tuz seramiği ve kilden başka yoğurma maddeleri de kullanılır. Fakat çocukların değişik materyallerle tanışmaları için kâğıt hamuru, talaş hamuru, macun, plasterin gibi malzemeleri kullanmakta yarar vardır. Kâğıt hamuru gazetekâğıdından, tuvalet kâğıdından, grafon kâğıdından hazırlanabilir.

Kolaj Çalışmaları

                                               Kolaj Çalışmaları

Çeşitli artık kâğıt, karton, mukavva, fon kâğıdı vb. malzemelerin karton, plastik kutu vb. malzemeler üzerine yapıştırılarak yapılan çalışmadır. Çocukların artık materyallerle yaptıkları çalışmalar, sanat etkinliklerinden kolaj çalışmalarını açıklamaktadır. Artık materyaller çoğu zaman çocuklar için satın alınan çok pahalı oyuncaklardan daha değerli olabilmektedir. Günlük hayatımızda kullanıp çöpe attığımız özelliği bozulmamış pek çok malzeme vardır. Çocuklar çeşitli artık malzemeleri keşfederek ve onları bir araya getirerek,ortaya değişik ürünler çıkarırlar. Artık malzemelerin kullanımı aynı zamanda ekonomiktir.

 Artık Malzemelerle Çalışmanın Çocuğun Gelişimine Etkisi

 Çocuğun el becerilerini geliştirir.

 Çocuğun düşüncelerini nesnelerle ifade etmesini sağlar.

 Proje geliştirme becerileri kazandırır.

 El-göz koordinasyonunu geliştirir.

 Yaratıcılığının, hayal gücünün gelişimini destekler.

 Araştırma, keşfetme becerisi kazandırır.

 İlgi çekici değişik eserler ortaya koymasıyla başarı duygusunu tattırır.

 Çocuklar değişik malzemeleri tanır ve yeni sözcükler öğrenirler.

 Çocuklar iş birliğini öğrenirler Problem çözme yetenekleri gelişir.

 Çocuklar istedikleri teknik ile malzemeyi seçmede özgür bırakılırsa kendi buluşlarını rahatlıkla ortaya koyabilirler.

Kullanılabilecek artık materyaller: Çocuklara zarar vermeyecek her türlü malzeme kullanılabilir. Bunlar çeşitli karton kutular, dergiler, çam kozalakları ve ağaç kabukları, deniz kabukları, çakıl taşları, değişik tahıl ve tohumlar, yumurta kabukları, pet şişeler, bitmiş makaralar, şampuan ve deterjan kutuları, kumaş parçaları, ambalaj kutuları, düğmeler, rulolar, tüyler, deri parçaları, yumurta kolileri, plastik kaplar, kavanozlar, kuru yemiş kabukları, köpükler, köpük tabaklar, ağaç dalları, boncuklar, ip, yün ve kumaş parçaları, şişe kapakları ve mantarlar, kâğıt havlu ruloları, tahta parçaları kullanılmış kartlar, kuru çiçekler ve yapraklar olabilir.

Kağıt Çalışmaları

                              Kâğıt Çalışmaları

Kâğıt çalışmalarında çeşitli cins; boy ve renkteki kâğıtlar kullanılabilir.
Bunlar arasında el işi kâğıtları, teksir kâğıtları, kalın paket kâğıtları, grafon, karton, renkli
fon kartonları, eski gazete ve dergi sayfaları, tuvalet kâğıtları, kese kâğıtları, kraft kâğıtları
takvim ve afişlerin renkli yüzeyleri ve resim kâğıtları sayılabilir.
Kâğıt çalışmaları belli tekniklerle yapılır. Bu teknikler yırtma yapıştırma, kesme
yapıştırma, kesme katlama, yuvarlama, buruşturma, delme veya bunların bazılarının bir
arada kullanılmasıyla uygulanmaktadır.
Kâğıt işleri çocukların en çok sevdikleri ve ilgilendikleri etkinliklerden biridir.
Çocukların bu ilgilerini olumlu şekilde yönlendirmek ve gelişimlerine katkıda bulunabilmek
için kâğıt işlerini çocuğun gelişim seviyesine göre düzenlemek gerekir.

 Kâğıt Çalışmalarının Çocuğun Gelişimine Yararları
 Çocukların el becerilerini geliştirmelerine imkân sağlar.
 Şekil, uzun, kısa gibi kavramlarının gelişmesine yardımcı olur.
 Yaratıcılıklarının gelişmesine yardımcı olur.
 EI-göz uyumları gelişir.
 Çocuk, bir iş başarmanın mutluluğunu yaşar.

 Kâğıt çalışmalarında kullanılan malzemeleri tanımalarına imkân sağlar.

1- Kâğıt Yuvarlama

2- Kâğıt Kesme

3- Kâğıt Yırtma

3- Kâğıt Katlama

4- Kâğıt Buruşturma

5- Kâğıt Delme

gibi çalışmalar yapılabilir.

Kâğıt İşleri İle Süslemeler
Okullarda kullanılan kâğıt işlerinin başında süslemeler gelir. Kâğıttan yapılacak
süslemeler için daha çok grafon kâğıdı, mecmua sayfaları, el işi kâğıdı, fon kâğıdı ve karton
kullanılabilir. Kâğıttan yapılan süslemeler özel günlerde, bayramlarda, doğum günlerinde
ayrıca anaokulu süslemesinde kullanılabilir.
Kâğıttan yapılan süslemeler şunlardır
 Zincirler: Çok çeşitli şekillerde hazırlanabilir.
 Kedi merdiveni: Grafon kâğıdı ile yapılan bir süslemedir.
 Kâğıt fener: Fon kartonla yapılır. Değişik şekillerde yapılabilir.
 Mobil: Mobillerin pek çok çeşitleri vardır. İstenilen figürler kesilir. Farklı
uzunluklardaki iplere dizilir. Kartondan yapılacak ince uzun silindire ya da tahta
çubuklara tutturulur.
 Çiçek yapımı: Çiçek yapımı için en uygun kâğıt, kolay bükülen grafon kâğıdıdır.

Grafon kâğıdından çok çeşitli çiçek yapılabilir

Boya çalışmaları

                     Boya Çalışmaları

Boya çalışmaları okul öncesi eğitim kurumlarında bütün öğretmenlerin hemen
hemen her zaman yer verdikleri bir sanat etkinliğidir. Serbest zaman etkinlikleri içinde
uygulanır. Boya çalışmaları çocuğu rahatlatır ve kendini ifade etmesini sağlar. Çocuklar
boyaları resim yapmak, bazı çalışmalarını renklendirmek için kullanırlar. Örneğin yoğurma
maddeleri ile yaptığı bir çalışmayı renklendirmek için kullanırlar. Bu çalışmaları çocuklar
bazen tek başlarına bazen de grup halinde yaparlar.
Boya çalışmaları masalarda yapılır. Boyalar, fırçalar ve kâğıtlar, resim yapılacak
masanın üzerine bırakılır. Öğretmen çocuklara boya çalışmasına başlamadan önce gerekli
bilgileri vermelidir.
Resim çalışmaları bittikten sonra çocuğun yaptığı resmi anlatması istendiğinde
anlattıkları kâğıdın arkasına yazılır. Yapılan resimler yayın panosuna asılır ve çocuğun
çalışmasına değer verildiği hissettirilir. Tarih sırasına göre resimler incelenerek çocuğun
gelişimi hakkında fikir sahibi olunur. Boya çalışmalarını uygularken öğretmen artık
materyallerden yararlanmalıdır.
Boya çalışmalarında pastel boyalar, kalın keçeli kalemler, sulu boyalar, mum
boyalar, renkli tebeşirler ve varak boyaları kullanılabilir. Bunların yanında farklı özellikte ve
değişik boyutlarda kâğıtlar, kontrplaklar, ahşap yüzeyler, kolalanmış kumaşlar, tuval gibi
malzemeler boya çalışmalarında zemin olarak kullanılır.

Boya Çeşitleri
 Pastel boya
 Sulu boya
 Parmak boyası
Boyalarla serbest resim çalışmaları, baskı çalışmaları, ebru çalışması, kazıma boya,
sihirli boya, şeker boya, damlatma, püskürtme, basit batik çalışmaları gibi farklı teknikler
kullanılarak çalışılabilir.